Hebben jullie ook zo genoten van het gesprek met Remco Campert in College Tour van afgelopen zondag? Wat een blijmoedigheid voor een 86-jarige! Zoveel levenslust, zoveel toekomst die nog gevuld dient te worden met zijn geschreven woorden. Want ondanks zijn beperkte mobiliteit, blijft er op die vierkante meter genoeg over aan inspiratie om over te schrijven. Remco Campert zei het zelf, daar in die ongemakkelijke stoel bij Twan Huys. En ik werd er simpelweg vrolijk van. Ik ben verliefd op het werk van de Vrolijke Vijftigers, waar Campert deel van uitmaakt. Het Leven was destijds kennelijk Vurrukkulluk en precies dat straalden ze ook uit met hun werk. Er was een diepgewortelde drang tot onbelemmerde uiting, los van allerhande beperkingen, zoals versvormen of interpunctie. Noem het experimenteel of surrealistisch; ik noem het authentieke schoonheid.

Vrolijke Vijftigers

Remco Campert. Gerrit Kouwenaar. Lucebert. Hans Andreus. Paul Rodenko. Louis Paul Boon. Veel heb ik van deze mannen gelezen. Niet alles. Maar veel. Ik heb slechts met één van hen een kort gesprek mogen voeren: Simon Vinkenoog. Het was kort voor zijn overlijden. Hij liet een onuitwisbare indruk op me achter. Niet alleen door zijn aardige woorden aan mij gericht, maar meer nog door zijn jeugdige voorkomen. Hij leek te huppelen, daar op het Sleenerzand in Drenthe. Vol passie en vreugde droeg hij voor en leek haast onsterfelijk. Een klein jaar later was hij dood. Meneer De Vink, het was me een ongelooflijke eer u ontmoet te hebben.

De Vlaamse meester

Hugo Claus is van de Vijftigers misschien wel de schrijver/dichter die mij het meest na aan het hart ligt. Zijn aandoenlijke persoonlijkheid in combinatie met zijn veerkrachtige levensstijl en zijn Vlaamse, bloemrijke woordenschat. Zijn ogen die als ondoorzichtige meren nog zoveel moois verstopt leken te houden. Ergens daar diep van binnen. Wachtend op het moment dat de volzinnen opnieuw zouden opborrelen.

Het mocht niet zo zijn. Claus overleed op 19 maart 2008, een datum die hij zelf gekozen had, nadat hij twee jaar daarvoor te horen had gekregen dat hij leed aan de ziekte van Alzheimer. Hij wilde zijn eigen aftakeling niet meemaken en stelde alles in het werk om vrolijk ten onder te gaan. Met als slotakkoord zijn volledig wilsbekwaam ondertekende euthanasieverzoek. De afscheidsplechtigheid in de Antwerpse Bourlaschouwburg is van een zuiverheid die gelijk staat aan de geboorte van een nieuw leven. Afscheid nemen van een man die zelf zijn einde kiest, zorgt naast ontroering en emotie tevens voor loutering en berusting. Ni Dieu, ni maître!

Buurmans wil

– Ode aan Hugo Claus –

hemelhoge reizen aanschouwen
met woorden die achterblijven
en herinneren tot ver voorbij het nageslacht

nog zonder te vergeten het experiment
van deze tijd geschreven zien tot witte rook
ontsnapt uit de ketenen van de clerus

dromen op dood papier
nader onderzoeken en
er rimpels van spijt in vouwen

rouwen om verborgen zolders
waar zinnen vol onzekerheid
verstomd hopen op een slaapwandeling

en voelen dat verdriet verder reikt
dan een onvoltooid verleden

© Nell Nijssen (16-04-2008)
(aangepast medio 2010)