Home » Dagboek » Leesvoer » Intens een boek van en over Diederik Gommers

Intens een boek van en over Diederik Gommers

9 04 2022 | Leesvoer | 2 reacties

Met zijn rustige, bedachtzame en vooral begrijpelijke woorden wist hij half Nederland door het oog van de coronastorm te loodsen. Diederik Gommers. In het dagelijks leven werkzaam als intensivist bij het Erasmus MC te Rotterdam en tevens voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Intensive Care (NVIC). Daarnaast is (was) hij lid van het Outbreak Management Team (OMT). In zijn baan bij het Erasmus wisselt hij kliniekweken en managementweken af. Op die manier functioneert hij het allerbeste, oordeelt hij zelf.

Vanaf de allereerste dag dat het compleet nieuwe corona-virus opduikt in Nederland voelt Diederik het als zijn taak om ons, burgers en vaak volslagen leken op het gebied van angstwekkende virussen, te voorzien van een duidelijke en begrijpelijke uitleg. Zijn eerste media-optreden is bij het programma Nieuwsuur, waarin hij Mariëlle van Tweebeke ietwat zenuwachtig vertelt hoe de situatie er op dat moment voor staat. Zijn optreden wordt op alle social mediakanalen vertrouwenwekkend genoemd. Er spreekt niet alleen expertise uit zijn houding, maar ook een soort van leiderschap. Als in de zin van: luister naar mij, dan ben je veilig. Eigenlijk wel zoals het een echte dokter betaamt.

Visitekaartje NVIC

Als Gommers iets na halfelf weer naar huis rijdt, heeft de nervositeit plaatsgemaakt voor een lichte euforie. Hij is best tevreden over zichzelf en vindt dat hij een mooi visitekaartje heeft afgegeven als voorzitter van de vereniging van intensivisten. Iedereen weet nu wat het NVIC precies inhoudt en dat corona (we spreken maart 2020) per definitie betekent dat iemand op de intensive care terechtkomt. Dat heeft grote impact op de werkdruk van “zijn” intensivisten. Ging het tot dan vooral nog over de dramatische sterftecijfers in Italië en de besmettelijkheid van het virus, vanaf Gommers’ televisie-optreden staat de belasting van de zorg centraal. En dan met name de belasting van de ic’s. Half Nederland is er vanaf die dag week van doordrongen dat het aantal plaatsen op die afdeling een grens kent.

In huize Eetplezier is op dat moment ook de ernst van het virus keihard doorgedrongen. Op 4 maart 2020 nemen G en ik het besluit om zoveel mogelijk “sociale afstand” te bewaren. Dat houdt in: geen enkele binnenruimte te betreden en tevens niemand in ons huis toe te laten. Wat zeg je? Onmogelijk? Niet als je, net als ik, behept bent met een auto-immuunziekte met als gevolg dat onder normale omstandigheden mijn eigen cellen mijn lijf al aanvallen, laat staan als er ook nog eens een venijnig virusje bijkomt. Bovendien wil ik graag nog even langer van het leven genieten. Geen risico’s dus die te vermijden zijn!

Pandemie is officieel

Op woensdag 11 maart 2020 verklaart de WHO COVID-19 officieel tot een pandemie. Het aantal met het coronavirus besmette personen in Nederland is op dat moment opgelopen tot 382. De chaos is compleet. Diederik bezoekt het zwaar getroffen Bernhoven ziekenhuis in het Brabantse Uden en is behoorlijk onder de indruk van wat zich daar afspeelt op de ic. Geen enkele verpleegkundige is voor dit soort oorlogsscenario’s opgeleid, laat staan mentaal of fysiek tegen bestand. Met een bezwaard gemoed, keert hij terug naar zijn Erasmus MC. Als dit zijn voorland betekent, dan staat hem en zijn medewerkers nog een hectische tijd te wachten.

Ondertussen worstelt politiek Den Haag met het vormgeven van een overtuigend en bestendig coronabeleid. Mark Rutte doet wanhopige pogingen om zich te profileren als de Machiavelli van de 21e eeuw. Of zoals deze Italiaanse politicus zelf verkondigde: het lot valt nooit helemaal te beheersen, wel in goede banen te leiden. Om dat te bereiken zegt onze normaal zo goedlachse premier in een ietwat stuntelige persconferentie, zich te willen blijven baseren op de kennis van de wetenschappers, i.c. het OMT.

Enkele dagen later bezoekt Rutte de afdeling van Diederik Gommers in het Erasmus MC. Terwijl Gommers hem een elleboogje geeft mompelt een aangeslagen minister-president: “Wow. Dit komt binnen. Ik moet heel even zitten met een chocomelletje”. Gommers tapt een beker chocomel uit de automaat. Hij begrijpt dat Rutte hetzelfde doormaakt als hijzelf een paar dagen eerder, in het Bernhoven-ziekenhuis in Uden. Theorie die harde realiteit wordt als je eenmaal de verschrikkingen van dit vernietigende virus met eigen ogen hebt aanschouwd.

Als in het boek wordt gevraagd op welke manier Diederik Gommers het leven an sich zou willen definiëren, antwoordt hij beslist: 
‘Voor mij begint dat met communiceren. Dat er interactie is tussen twee mensen”. Ik (Nell) deel die opvatting volledig. Zonder de behoefte om naar elkaar te willen luisteren, rest er niets anders dan een gapende kloof vol onbegrip. Naast elkaar te leven als miljoenen individuen, ieder binnen hun eigen solo-universum, heeft geen toegevoegde waarde. Voorts beweert de overijverige intensivist dat hij heeft geleerd van Mark Rutte welke effecten opgewektheid heeft op een ander. En dat je er ongelooflijk veel mee kunt bereiken, veel meer dan met stuursheid of geslotenheid. 

In gesprek met jongeren

Als in september 2020 de hashtag #ikdoenietmeermee wordt gelanceerd en voor een berg commotie zorgt, wordt Gommers gevraagd aan te schuiven bij Jinek. Te gast is daar o.a. de zangeres/influencer Famke Louise die de hashtag ook gebruikt heeft op haar Instagram-account. Gommers neemt zich voor haar net zo te woord te staan als zijn eigen zoon tijdens een conflict: begripvol en niet belerend. ‘Niet boos worden, doorvragen, begrip tonen, niet belerend doen,’ herhaalt hij een paar keer in zijn hoofd. Het wordt een spraakmakende uitzending, waarin Gommers definitief het predikaat knuffelbeer krijgt toegekend. Met een ongelooflijke dosis empathie zegt hij tegen Famke dat hij in gesprek wil gaan met haar. Niet alleen om haar te overtuigen van de ernst van het virus, maar ook om haar angsten en ongenoegens die zij namens de Nederlandse jeugd verwoord, aan te horen. En zo geschiedde. Meer dan een eenmalige ontmoeting werd het niet.

In de zomer van 2021 lijkt de coronastorm eindelijk te luwen en als iedereen uitgelaten begint te roepen “we krijgen eindelijk ons oude leven terug” heeft Diederik Gommers daar zo zijn twijfels bij. In het boek vraagt hij zich af: “willen we dat eigenlijk wel, terug naar het oude normaal? Sommige dingen deden we fout, in mijn ogen dan. Ik vond dat we in veel opzichten egoïstisch waren. Ik was niet zo blij met de politiek en de verrechtsing die er is, en ik vond het mooi dat we tijdens de crisis meer samenwerkten en meer oog hadden voor elkaar – bijvoorbeeld je familie en je naasten”.

Dat laatste kan ik alleen maar beamen. Vooral tijdens de eerste maanden leek de saamhorigheid in ons land groter dan ooit. Er heerste een positieve vibe die ervoor zorgde dat we dit virusvarkentje met elkaar wel even zouden wassen. We klapten met z’n allen voor de ongelooflijke hoeveelheid werk die alle verpleegkundigen hadden verzet. We hielden ons braaf aan de maatregelen, zodat we onze kwetsbare medemens in bescherming hielden. Kortom: iedereen was nét iets minder individualistisch, iets minder met zichzelf bezig dan voorheen. Dat was een prachtige ontwikkeling. Ik had goede hoop dat wij het oude normaal voorgoed achter ons zouden laten.

Het oude normaal

Want zat in dat oude normaal niet juist óók een megagroot probleem? Bio-industrie. Co2-uitstoot. Ontbossing. Buitenproportioneel vliegverkeer. Uitdunning van de biodiversiteit. Opwarming en uitputting van de aarde. Overconsumptie. Teveel van alles. En dat er een tijd zou komen dat er een gezonde correctie zou volgen op deze megalomane levenswijze was te voorzien. Persoonlijk had ik de illusie dat het corona-tijdperk de mensheid met de neus op de feiten zou drukken. Dat wij radicaal andere levenswijzen gingen aannemen. Nou ….. niet dus. De ratrace van alledag, zoals die bestond vóór het virus, heeft zich volledig hervat. De vectorvaccins geven ons een schijn van veiligheid, de omicron-variant lijkt minder ziekmakend en onze hang naar vrijheid overvleugelt eventuele nog bestaande restjes angst.

Het coronavirus legt ons gelukkig niet langer lam. Of dit voor altijd is of er weer een nieuwe variant opduikt, weten we niet. De tijd zal het leren. Momenteel leven we in een soort vacuüm, een niemandsland, in een afwachtende, aarzelende stilstand. Wat blijft is het nemen van onze verantwoordelijkheid. Leer van wat ons overkomen is. Dat wij als mens niet superieur blijken te zijn, maar juist ondergeschikt aan de invloed van zo’n petieterig beestje. Onze taak is om te blijven zoeken naar antwoorden. Door onszelf en anderen kritisch te ondervragen. Moet ik zo nodig drie keer per jaar vliegen? Kan ik niet minderen met vlees eten? Ben ik me bewust van de hoeveelheid plastic om voedingsmiddelen en hoe oefen ik daar zelf invloed op uit? Kan ik mijn energieverbruik bijstellen naar beneden? En wie door een blik in de spiegel niet tot denken aangezet wordt, moet misschien nog wat langer en wat rustiger kijken, volgens een citaat van de nieuwe Denker des Vaderlands Paul van Tongeren.

Een ander belangrijk punt wat we hebben gezien tijdens de afgelopen twee jaren, is dat we het niet alleen kunnen. Zonder de ander ben je nergens. Of zoals Diederik Gommers talloze keren herhaalde tijdens een interview: “we doen het met elkaar. Met z’n allen kunnen we het virus overwinnen”. Laten we vooral die uitspraak in gedachten houden.

print
Eetplezier Foodblog Nell Nijssen

Vond je dit leuk om te lezen?

Op Eetplezier & Meer vind je nog veel meer van dit soort artikelen.
Voel je vrij om rond te kijken op mijn blog vol heerlijke recepten en persoonlijke verhalen.

Liefhebber van bijna alles wat eetbaar is. Altijd op zoek naar nieuwe smaken. Verzamelaar van veel te veel servies. Ik word vrolijk van zon en warmte, ongerepte natuur en vooral van mensen met humor.

Ik ben benieuwd wat je denkt!

2 Reacties

  1. Peter

    We hebben al de drie D’s: een Denker des Vaderlands, een Dichter des Vaders en een Dominee des Vaderlands. Wat mij betreft kom jij in aanmerking voor de Columniste des Vaderlands. Een inhoudelijke en leesbare weergave van de afgelopen tijd

    Antwoord
    • nellnijssen

      Dank je, Peter. Teveel eer voor me. Ik ken een boel heel goede columnistes, die wat mij betreft deze titel eerder mogen dragen dan ik.

      Antwoord

Een reactie versturen

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.