In De buurjongen van Jan Siebelink maken we kennis met Henk Wielheesen. Hij is tuinder en behept met een onderdeel uit het autistische spectrum, heeft moeite met het tonen van zijn gevoelens en als hij tijdens een paar spaarzame momenten iets laat zien van zijn emoties, weet hij geen grens te trekken. Ook vlotjes communiceren gaat hem niet gemakkelijk af. Toch trouwt hij uiteindelijk met Anna, een zachtmoedige vrouw die denkt hem te begrijpen.

Voor de lezer zijn Henk’s doen en laten vaak ondoorgrondelijk, maar dit gegeven zorgt wel voor de broodnodige spanning in dit verhaal. Enkele traumatische ervaringen maken van Henk steeds meer een teruggetrokken man, die langer in zijn kippenhok verblijft dan bij zijn gezin. Hij lijdt onder de verwarring van zijn interne strijd; vaak wordt er aan alle kanten aan hem getrokken. 

Wat precies de essentie is van zijn strijd, verzuimt Siebelink expliciet te duiden. En waar de auteur het probeert, doet het bijna onnatuurlijk aan. Alsof hij na een nachtje slapen plotseling de gedachten krijgt: ah, dit item kan ik er ook nog weleens bij halen. Een aaneen gebreide soap, zo voelt het bijna. Als lezer mis je de coherentie tussen de verschillende gebeurtenissen. 

Tussendoor zijn er, zoals in Siebelinks werk te verwachten valt, de vele Bijbelse citaten. Het irriteert me. Alsof de schrijver niet zonder kan, vastgeroest zit in het geloof en nooit zijn lichte, vrolijker kant wil tonen. In deze roman hadden de personages naar mijn idee zoveel meer uitgesponnen kunnen worden, zonder dat eeuwige religieuze waas er overheen te spannen. Het zorgt voor een zwaarmoedige toon, die nergens onderbroken wordt. Dat is jammer, want de hoofdpersoon in dit boek is een intrigerend mens, zonder een zweempje zelfmedelijden, zelfs op zijn manier gelukkig, zoals bij alle naïeve mensen.

Het plot van De buurjongen is ook een tikkeltje voorspelbaar: de dood van de onfortuinlijke Henk Wielheesen. Daarmee is de cirkel van zijn troosteloze levensloop rond, hoewel voor de lezer veel vragen onbeantwoord blijven. Was de onverwerkte dood van zijn moeder de reden om zich in vrouwenkleren te hullen? Hoe kon het gebeuren dat zijn kind hem ontsnapte tijdens het noodweer dat hen samen overviel? Hoe kwam Anna, zijn vrouw, aan haar eind? 

Nu ben ik een veelvraat op boekengebied en ben niet snel geneigd een verhaal opzij te leggen vanwege opkomende ergernis. Meestal lees ik dóór, vooral ook omdat ik me een genuanceerde mening wil toe-eigenen over het betreffende boek. Maar ik kan me voorstellen dat voor een heleboel anderen De buurjongen een weinig toegankelijke roman is.