Vet is uit. Spek al helemaal. Onze aderen raken er door verstopt en onze lichaamsomvang neemt er gigantisch door toe. Tijd voor actie! Dus vraagt de bewuste consument van vandaag om mager vlees. Zonder een vetrandje graag, slager. En de slager van vandaag voldoet daaraan, hoewel hij vele malen beter weet. Zonder vet geen smaak. Maar goed, als de klant het zo wil. Ook de slimme vleesverwerkende producent surft maar al te graag mee op deze light-golf en voegt het predikaat “mager” toe aan zijn voorverpakte spekblokjes of -reepjes. Dat slaat natuurlijk nergens op. Oké, wettelijk mag het gevoerd worden als er minder dan 20% vet in zit, maar bijna geen enkel spekproduct voldoet aan deze normering.

Ik wil niet al te lang stil blijven staan bij bovengenoemd wanproduct uit de voedingsmiddelenindustrie. Naast het zgn magere spek krijg je er vaak nog gratis anti¬oxidanten, voedingszuren, conserveermiddelen, kruiden en (rook)aroma bij, met als extra supplement de befaamde witte plas vocht, als de reepjes of blokjes eenmaal in je pan liggen te sudderen. Dat laatste is het gevolg van het injecteren met een pekeloplossing. Hiermee vergroot je niet alleen het volume, maar wordt er tevens recht gedaan aan het gezegde: wat er in gaat, moet er ook weer uit.

Over spek en vet

Laat ik het liever hebben over lekker dik spek, ambachtelijk (droog) gezouten, met van die zachte, roomwitte randen, dat zo heerlijk gaat knisperen en sissen in je pannetje en dat zo’n voortreffelijke geur teweeg brengt. Dat na het bakken zo heerlijk krrrrr, krrrrr doet, waarna je de vetsporen soms van je kin moet vegen. Nondepinnekes, wat een puur en eerlijk eten is dat toch. Rechtstreeks uit de hemel geïmporteerd. De engeltjes die in je mond een rondedansje doen worden er gratis bij geleverd.

Zijn jullie wel eens op een koude winteravond thuisgekomen van je werk, terwijl de buurvrouw achter het open keukenraam spekjes stond te bakken? En hoe snel stroomde toen het speeksel je mond binnen? Goed, daar zijn we het dus met z’n allen snel over eens: de geur van gebakken spek is zo verschrikkelijk eetlustopwekkend, dat je speekselklieren er een heel eigen leven door beginnen te leiden.

Soorten spek

In feite zijn er maar twee soorten spek. Van de rug van het varken. En van de buik. Het eerste is het doodordinaire witte spek om uit te bakken. Vaak zonder enige vorm van vlees er aan. Ik consumeer het eigenlijk nooit. Waar het buikspek vandaan komt, is niet  zo moeilijk te raden. Er zit een zelfde rand wit spek aan als van de rug, maar tevens een reep doorregen vlees. Hiervan worden onze beroemde speklapjes gesneden.

Maar ik dwaal af. Eigenlijk wil ik iets aan de kaak stellen. Mijn ongenoegen uiten. Nog niet eens over vers spek, maar meer over de behandelde vorm. Die we zo graag gebruiken onder onze gebakken eieren. Ooit is er de naam ontbijtspek aan gegeven.  De vraag is deze: waarom kan ik in vredesnaam hier in Nederland zo slecht aan ongerookt ontbijtspek komen? Ik houd niet van de pregnante rooksmaak, die elk gerecht de zweem van een Hema rookworst meegeeft. Wat ik juist prettig vind, is de “mollige” textuur van spek en de zoutige tinteling op mijn tong. Oh, denk niet dat ik er veel van gebruik; vaak is een onsje (of anderhalf) al voldoende voor die subtiele, hartige vleessmaak. Door de stamppot boerenkool. Door de pastasaus. Of heel on-Indisch in de nasi.

In Vlaanderen is het geen enkel probleem. Daar koop ik vrij eenvoudig spek dat als enige bewerking het droog zouten heeft ondergaan. Heerlijk, puur spek. Zonder die belachelijke rooksmaak. Bij elke supermarkt of vleeshouwer is het te koop. En ook voor het traditionele Britse ontbijt is het in grote hoeveelheden onbeperkt voorradig.
Uitwijken naar Zeeuws spek, katenspek of pancetta, die weliswaar alle drie niet gerookt zijn, is geen bruikbaar alternatief, omdat in genoemde soorten specerijen verwerkt zitten die me tegen staan. Met name in de eerste twee is vaak kaneel en nootmuskaat verwerkt, brrrrr.

Tot zover mijn ongenoegen. Hoe is het eigenlijk bij jullie in de buurt gesteld met het verkrijgen van ongerookt spek? Ik ben erg benieuwd naar jullie ervaringen.