Iedereen bij wie de gedachte heeft postgevat dat de inwoners van Zeeland na de ramp van 1953 nog steeds tot hun knieën door het zoute water banjeren; waar de Zeeuwse agrariër nog telkenmale op traditionele wijze – dat wil zeggen met paard en ploeg – de vette, zompige klei probeert te bewerken, kan ik  volledig gerust stellen. Ook in Zeeland heeft de tijd niet stil gestaan. Er is veel werk verricht om het weerbarstige water buiten de dijken te houden en ook op het gebied van landbouw en veeteelt hebben moderne technieken de overhand gekregen.

Toegegeven, als rasechte Brabantse heb ik best moeten wennen aan Zeeland toen ik hier zo’n 36 jaar geleden naar toe verhuisde. Best wennen is een understatement. Keihard acclimatiseren. M’n uiterste best doen om te aarden, dag in, dag uit. Me met veel volharding Zeeuwse Zaken eigen zien te maken. Heul veul volharding, als ik het in mijn moederstaal mag zeggen.

In den beginne verstond ik niemand. De lange IJ die steevast een IE werd (kiek, kiek, een kacheltje op d’n diek); de G die werd uitgesproken als een H, waardoor ik niet in Goes woonde, maar in Hoes en die mij in complete verwarring bracht toen ik op een kwade dag met een sjablonenmesje een spectaculaire wond wist aan te brengen aan mijn wijsvinger en mij het dringende advies werd gegeven er snel een haasje op te doen …het maakte het leven van alledag er bepaald niet gemakkelijker op.

Zoveel jaar later voel ik me hier helemaal thuis. De altoos frisse zeewind langs zonnige stranden, spartelverse vis, historische hoeves, de inlagen, schorren, vergezichten, oesters als equivalent van worstenbrood, heus, het is zo slecht nog niet om hier te mogen wonen.

Bijzondere groenten in Zeeland

In mijn provincie wemelt het intussen ook van jonge ondernemers met eigentijdse opvattingen. Met name op culinair vlak blazen ze stuk voor stuk hun partijtje mee, zonder daarbij afbreuk te doen aan hun Zeeuwse identiteit. Dieneke Klompe is zo’n innovatieve zelfstandige. Enthousiast en vol liefde voor alles wat door haar handen gaat, runt ze haar eenvrouwsbedrijfje in vergeten groenten, bijzondere kruiden en eetbare bloemen. Alles wordt op biologische wijze geteeld en gekweekt. In het hoogseizoen is Dieneke dan ook hele dagen aan het wieden. Ze koestert de Oost-Indische kers, de gele peultjes en de zoete appeltjes. Dat ze met haar producten de aandacht wist te trekken van gerenommeerde ***-restaurants in Zeeland is dus niet verwonderlijk. Meer info op http://www.bijzonderegroenten.nl/

Zeekraal en lamsoren in Zeeland

Een ander voorbeeld van vernieuwende ambitie ligt aan de oevers van het Veerse Meer. Toen de akkers van akkerbouwbedrijf Janse te Wolphaartsdijk verzilt dreigden te raken, begonnen Hubrecht en Maarten aan een gewaagd experiment. Zij startten met het kweken van zeekraal en lamsoren op hun grondgebied. Deze typisch Zeeuwse groenten met hun delicate, zilte smaak combineren prima met visgerechten.

Neem van mij aan: er is heel wat theoretische en praktische kennis voor nodig om deze zeegroenten, die normaliter alleen op schorren en slikken willen groeien, op een efficiënte manier als rendabel product in de markt te kunnen zetten. Hierin zijn beide broers momenteel meer dan behoorlijk geslaagd.

Zeeuwse wijn in Zeeland

En de voorouders van Johan van de Velde in Dreischor teelden generatieslang èrrepels, peejen en juun. Het was een ploeterend bestaan; voor de armzalige opbrengst moest keihard gewerkt worden. Toen buurman gekscherend begon om de èrrepels te verwisselen voor wijnranken, werd hij hoonlachend aangekeken. Desondanks begon het grapje kiem te vatten in het hoofd van Johan van de Velde en een jaar later vertrok hij naar Luxemburg om bij het beroemde wijnbedrijf Cep d’or in de leer te gaan.

Met vallen en opstaan leerde hij het vak van wijn maken, wat in 2005 resulteerde in een bronzen medaille bij een Nederlandse wijnkeuring. Sinds die tijd mag wijnhoeve De Kleine Schorre onze nationale luchtvaartmaatschappij KLM tot één van zijn grootste klanten rekenen. Tussen half september en half oktober wordt er zo’n drie- tot vierduizend kilo druiven per dag geoogst. Hiervan wordt een frisse Rivaner gemaakt, evenals een levendige Auxerrois, een tintelende Pinot Blanc en een boterige Barrique.

Het verdronken land in Zeeland

In oostelijk Zeeuws-Vlaanderen is er gelukkig ook nog plaats voor ouderwetse gezelligheid. Voor heiligenbeeldjes en lampenkapjes uit grootmoeders tijd. Waar land en water elkaar ontmoeten, is café Het Verdronken Land gehuisvest. Wat je hier voorgeschoteld krijgt, ademt in alles de sfeer van vroeger. Spek met eiers, bakharing, gepekelde hamme, vergezeld van hartversterkertjes met illustere namen als heksenborrel en hoe-langer-hoe-liever.  Stevige, heilzame kost die je goed kunt gebruiken na een ferme wandeling over het schorrengebied door het Verdronken land van Saeftinghe.

Het voorgaande was slechts een kleine greep uit de vele pareltjes die Zeeland rijk is. Wil jij ook al je zintuigen op scherp zetten en langs nog meer Zeeuwse smaakmakers in een boek reizen? Gees R. Gmelich-Meijling-van Hemert en Marga Haas stelden een fijn boekje samen met nog honderden andere adresjes. Zin in Zeeland bevat een schat aan informatie, verpakt in aansprekende interviews, vlotgeschreven achtergrondartikelen en korte tips. De talrijke foto’s nemen de lezer mee op reis. Van vleesboerderijen naar landwinkels, van kaasmakers naar toprestaurants.

Ik hoop dat ik je met het voorgaande alvast een stukje mee op reis heb mogen nemen. Maar wat is mooier dan het allemaal zelf te ontdekken? Dus pak je fiets, auto of de trein en kom naar de mooiste provincie die ons land rijk is. Mijn Zeeland.